Citadelpark Gent

Buskruitfabriek Cooppal Wetteren

Vliegvelden WO I Regio Gent

WO I Munitiepark Kwatrecht

De Dodendraad

De Hollandstellung - Duitse WO I bunkerlinie

Reichsschüle Flandern - SS-School Kwatrecht

Duitse Atlantic Wall Radarpost - Goldammer

WOI en II Munitiedepot De Ghellinck Zwijnaarde

Duitse gangen onder centrum Gent WOII

Publieke WOII Schuilplaatsen Groot Gent

Het Fort van Eben Emael

KW-linie

WO I - Kwatrecht - Melle

18 daagse veldtocht gekoppeld aan TPG

Neergestorte B17 te Kwatrecht 19-09-1944

De bevrijding WO II van de regio rond TPG

Details van de legers:

Gesneuveldenlijsten:

Contact en onbeantwoorde vragen

Media-aandacht

Copyright

Links

Beschrijving van bruggenhoofd Gent.

Gedetailleerde beschrijving van de bunkers en hun koepels.

Hieronder vindt u nadere uitleg over de koepels gebruikt aan bruggenhoofd Gent.

De metalen bespiedingskoepels van Bruggenhoofd Gent (Cloche de Guet).

schets van koepel zoals terug te vinden in het Duitse Denkschrift
(Schetsen: Denkschrift über die Belgische Landesbefestigung)

Op de linie waren er 35 bunkers uitgerust met een koepel om de omgeving te kunnen aanschouwen. Deze originele koepels zijn allen verdwenen. U vindt hieronder wel nog enkele foto's waar nog duidelijk restanten te zien zijn van de koepels die allen in opdracht van de Duitsers na de verovering weggebrand zijn wegens nood aan staal en ijzer voor de Duitse oorlogsindustrie. Eén koepel bevatte namelijk om en bij de 6 ton staal.

U ziet dat er bij deze schets over de volledige 360° vier kijkspleten zijn voorzien. Dit was om van de bovenkant van de bunker de ganse omgeving te kunnen afspieden. Er was wel niet zoals velen denken de mogelijkheid om via de koepel op de vijand te vuren. Er was wel de mogelijkheid om via een systeem van spreekbuisjes vuurinstructies te geven naar de mitrailleur- of kanonruimtes beneden (zie stemdragerbuizen). Ook waren de koepels zeker niet draaibaar zoals her en der ook kan teruggevonden worden.

De kijkspleetjes zelf waren afsluitbaar met kleine metalen schuifjes. Door het dak van de koepel zat een buis die de mogelijkheid gaf eventueel vuurpijlen af te vuren om zo het terrein te kunnen verlichten bij nacht en zo de vijand te kunnen observeren.

Schets van de bunker AV5 in betere tijden met duidelijk zichtbare klok
doorsnedes koepel zoals gebruikt aan bruggenhoofd Gent

Onderaan de koepel was een luikje dat men moest openen om de koepel zelf te betreden. Dit luikje diende in gesloten toestand ook als platform als men in de koepel stond.

Indien er dus ooit een dode mocht vallen terwijl deze in de koepel stond, kan die daar onmogelijk ooit nog uitgehaald geweest zijn gezien hij in dat geval als dood gewicht op de luikjes zal hebben komen te liggen dewelke men zou moeten hebben openen om de koepel te kunnen betreden of leegmaken.

De koepel zelf kon bereikt worden via een reeks van ingebetonneerde klimijzers in de betonwand. Heden vindt men nog zelden veel restanten van de originele sporten. Deze zijn meestal volledig weggebrand. De toegang tot de koepel zat dan ook meestal achteraan één van de twee mitrailleurruimtes. Bij de bunkers met mitrailleurruimte en kanonruimte zat de koepel normaal achteraan de mitrailleurkamer.

 

Doorsnedes van de koepels van Bruggenhoofd Gent zoals teruggevonden in de Moskou-Archieven.

Bij de bunkers met een koepel vindt men er verschillende waarbij men de koepel op het plan heeft verstopt onder een zadeldak. De originele bedoeling was dat de soldaten die de bunker bezetten op het moment dat de strijd uitbrak, zelf het dak deels zouden ontmantelen. Dit hield in, het wegnemen van de nodige dakpannen en de eventuele dakconstructie zodanig dat de koepel voldoende zichtsveld kreeg. Er was uiteindelijk veel protest op deze manier van camoufleren van militaire kant. Men protesteerde door te zeggen dat de soldaten soldaten waren en dat het zeker niet hun taak was de halve bunker beginnen te demonteren.

Daarom zijn uiteindelijk alle bunkers van dit type met een puntgevel en dak over de koepel, uiteindelijk gebouwd met een minder stijl dak en is de koepel meestal verborgen op het dak als een soort klokkentoren, verluchtingstorentje of duiventil. Hieronder ziet u een schets van de bunker E5 (in voorontwerp) met de koepel verborgen als een duiventil. (Schets = Moskou-Archieven)

Koepel verborgen als duiventil

Dat men de zwaarte van een dergelijke koepel niet mag onderschatten wordt misschien toch iets duidelijker aan de hand van de foto die u hiernaast kunt zien. U ziet hier de zeer ruw afgebrande koepel van de bunker B36 te Landskouter. De wanden van de koepel zijn op de plaats waar hij afgebrand is, ongeveer 20 cm dik.

Hieronder vindt u nog enkele interessante foto's van bunkers en details van de koepels.

De ruw afgebrande koepel van de bunker B36 te Landskouter
b36
De bovenstaande 3 foto's zijn allen van de bunker B36 te Landskouter. De koepel was hier origineel allicht gecamoufleerd als een klokkentoren. Op de rechter foto ziet men zelfs nog de restanten van het tafeltje waarop de bespieder die in de koepel stond, beperkt notities kon maken. Hier is dit nog zichtbaar omdat de koepel in dit geval zeer ruw en onvolledig is afgebrand.
Links: Binnenzicht door het enige vrije schietgat in de richting van waar ooit de koepelruimte was. Hier zat deze ongeveer in het midden tussen de beide mitrailleurkamers. Rechts: Restanten van de afgebrande sporten achteraan de mitrailleurkamer bunker A42 te Kwatrecht.
A9

Links: Binnenzicht door het gat waar ooit de koepel zat bij de bunker A9 te Astene. Bij deze bunker is later de restant van de koepel ook nog uit de structuur verwijderd. Vandaar de bijkomende schade die men achteraan de bunker kan zien. Bij deze bunker zijn deels de originele sporten nog te zien, net als de originele scharnieren van de dekselplaatjes waar de spieder in de koepel opstond. Rechts: zicht naar buiten vanuit de bunker A42 te Kwatrecht.

Bij de bouw van de bunkerlijn werd in de offertes voorzien dat de koepels die rechtstreeks werden aangeleverd via de militaire overheid, in een nabijgelegen treinstation afgehaald konden worden door de aannemer. Op de foto hiernaast (Replica) ziet u een dergelijke treinwagon met daarop 2 nog niet gemonteerde koepels. Het betreffen koepels zeer identiek aan deze die aan TPG werden gebruikt. Het mag nog altijd een raadsel blijven hoe de aannemers er in geslaagd zijn dergelijke zware objecten gemonteerd te krijgen bovenop de bunkers die vaak midden de velden opgesteld stonden.

Koepels op treinwagon